به گزارش خبرنگار خبرگزاری «حوزه» در تهران، حجت الاسلام والمسلمین سید محمد خامنه‌ای، رئیس بنیاد حکمت اسلامی صدرا در همایش بزرگداشت حکیم ملاصدرا که صبح امروز در مجتمع آدینه تهران برگزار شد، با اشاره به رابطه حکمت ایرانی و حکمت متعالیه، گفت: حکمت ایرانی از سابقه زیادی برخوردار است و از سه و نیم تا چهار هزار سال پیش که آریایی‌ها به این سرزمین آمدند، این حکمت و تمدن در میان آن‌ها در سطح عالی دیده میشد. و در آن زمان حکمتی را در دنیا صادر کردند که بسیار عمیق بوده است.

وی افزود: مسئله نور که در حکمت ایرانی بسیار مهم است، در حکمت متعالیه نیز دیده می‌شود. قاعده اصالت وجود در حکمت متعالیه وجود دارد و برهمین اساس مسئله نور همان وجود است و تعریفش همان است. نور الانوار همان واجب الوجود است و هرچه در جهان وجود دارد تجلیات آن انوار هستند. هستی یک اصل ذاتی دارد و جهان از آن تجلی و تراوش کرده است.

حجت الاسلام والمسلمین خامنه ای ادامه داد: در حکمت رایج دنیا یک تعریف برای علم داریم که امروزه این علم محسوس و تجربی است و این پایین‌ترین درجه از علم محسوب می‌شود و سایه‌هایی از آن هستند. و وجود را که جنبه وجود شمانی دارد با معرفت شناسی یکی می‌دانند یعنی وجود عین علم است. اما درک و شهود درکی جدا از حواس است که آن را حکمت اشراقی می‌نامیم.

رئیس بنیاد حکمت اسلامی صدرا بیان کرد: یک خط رابطی بین حکمت متعالیه و ایرانی وجود دارد. البته این رابطه از ابن سینا شروع می‌شود‌. سهروردی در کتاب المشارع و المطارحات می‌گوید  ما از طریق خود ایران و عرفای آن مانند حلاج و سپس خرقانی و بسطامی به حکمت ایرانی می‌رسیم. البته او اینجا حکمت و عرفان را درهم می‌آمیزد. کسانی که صوفی و اهل اشراق بودند، معنی حکمت ایرانی را متوجه ‌می‌شدند.

وی افزود: ملاصدرا نیز به حکمای یونانی اهمیت می‌دهد البته ارسطو آن حکمت اشراقی یونانی را برهم زد و آمدن زنون رواقی دوباره آن حکمت اشراقی بازگشت.

حجت الاسلام والمسلمین خامنه ای با بیان اهمیت حکمت متعالیه گفت: حکمت متعالیه بسیار بزرگ است و فشرده تفکر فلسفی عالم است. هر حرفی از هر فیلسوفی از مشاء تا حکمت ایرانی و اشراقی و معارف قرآنی و حدیث  را در بر گرفته است. از متکملین شیعی تا عرفان و تصوف و فلسفه را باهم درآمیخت و یک حقیقت مستقل را درست کرد.

وی گفت: ملاصدرا همچنین حکمت ایران قدیم را تفسیر و تحلیل کرد و اگر نگاه‌های آن‌ها توحیدی نبود، آن‌ها را برگرداند.

رئیس بنیاد حکمت اسلامی در پایان خاطرنشان کرد: کلمه نور به معنای چیزی است که ظاهر است و ظاهر کننده چیزهای دیگر. نور مستقل از موجودات دیگر است‌. وجود نیز یک هستی است ولی در قرآن از کلمه نور بارها استفاده شده که به معنای واجب الوجود است.

وی افزود: در تاریخ حکمت ایرانی زُروان داریم که آن را با اسطوره‌ها تطبیق می‌دهند اما یک آن حقیقت اسلامی و توحیدی است که همان نور الانوار یا واجب الوجود است.

خبرنگار: فاطمه اسماعیلی